Αφορμη γι αυτη την αναρτηση, ειναι δυο αλλες, που σηκωθηκαν τις προηγουμενες μερες.

Η πρωτη αυτη απο το ιστολογιο του κ Καμιζη. Η ΠΡΟΤΟΜΗ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΕΠΟΥΛΗ ΣΤΟ ΚΡΑΝΙΔΙ ΚΑΙ Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ. Θα την αναδημοσιευσω πιο κατω εχει πιστευω μεγαλη σημασια για την ιστορια της πολης του Κρανιδιου.

Η δευτερη αυτη  απο το ιστολογιο του Σταματη Δαμαλιτη και ειναι αρθρο του Γιαννη Σπετσιωτη προεδρου του Ερμιονικου Συνδεσμου Από τους Βαλκανικούς πολέμους (1912) στη Μικρασιατική καταστροφή (1922) (Τεκμήρια της τοπικής μας Ιστορίας).Επισης παρα πολυ σημαντικη αναρτηση και αυτην θα την αναδημοσιευσω πιο κατω και συνδεεται πιστευω εμμεσα με την αναρτηση του κ Καμιζη μιας και αναφερεται χρονολογικα στην ιδια περιοδο φωτιζοντας την απο αλλη σκοπια.

Οι δυο αυτες αναρτησεις καθως και η ζωη η δραση και τα εργα  του Δημητριαδη οπως και το μνημειο του Αγνωστου Στρατιωτη εχουν σαν σημειο αναφορας τα χρονια του μεσοπολεμου μετα τον εθνικο διχασμο αλλα και την συμμετοχη της Ελλαδας στο πλευρο της Αντατ στο ΑΠΠ .Και την επεμβαση εναντια στην Κριμαια στην Σοβιετικη Ενωση με στρατιωτες και απο την περιοχη μας και μαλιστα εναν νεκρο απο το Καρακασι τον στρατιωτη Καραχρηστο απο το Καρακασι Αργολιδος 1ο συνταγμα Πεζικου 5ος λοχος που πεθανε στις 14 Μαρτιου απο γριπωδη βρογχοπνευμονια και τον Παντελεημονα Φωστινη ιερεα καθοδηγητη αντικομμουνιστη.Σε συνεχεια  την Μικρασιατικη καταστροφη (που εφεραν οι Βασιλικοι)  και μεχρι την βασιλοφασιστικη  δικτατορια του Μεταξα.

Ξερω η Ερμιονη, το Κρανιδι και τα γυρω χωρια, ηταν στην περιφερεια των σημαντικων γεγονοτων και προσωπων εκεινης της περιοδου, αλλα αυτο δεν σημαινει πως δεν επηρεαστηκαν και δεν καθρεφτισαν  τις εξελιξεις της εποχης τους στο βαθμο που τους αναλογουσε. Εξ αλλου η κατοχη και οσα ακολουθησαν μετα την αποχωρηση των Ναζι απο την χωρα μας  ειχαν σημειο αναφορας αυτη τη περιοδο και τις πολιτικες αντιθεσεις και συγκρουσεις μεσα στην κοινωνια που τοτε εδραιωθηκαν.

Τελος η δικη μου αναρτηση θα περιοριστει σε οσες πληροφοριες μπορεσα να συγκεντρωσω για τον γλυπτη της προτομης του Ρεπουλη  του Κωνσταντινου Δημητριαδη του γνωστού με το προσωνύμιο  «Παρισινος» λόγω των πολλών χρόνων που έζησε και δημιούργησε στο Παρισι. Πιστευω πως το να γινει γνωστο πως η πολη μας κατεχει ενα εργο αυτου του τοσο μεγαλου (διεθνους φημης και αναγνωρισης κοσμοπολιτη καλλιτεχνη και διευθυντη της ΑΣΚΤ (ανωτατης σχολης καλων τεχνων) απο το  1930 εως  τον θανατο του τον Οκτωβρη του 1943 ) ειναι σημαντικο .

Χαρακτηριστικα ο διεθνους φημης Δημητριαδης σαν διευθυντης της ΑΣΚΤ ιδρυσε παραρτηματα της σχολης «καλλιτεχνικους σταθμους» στην Υδρα την Μυκονο και την Τηνο ΠΗΓΗ οταν αυτα ηταν κατι ερημονησια κατοικημενα απο ψαραδες . Στην δικια μας περιοχη που εχει  μαρμαρα ξεχωριστης ποιοτητας αναρωτιεμαι ποιος εχει σκεφτει ποτε την ιδρυση σχολης γλυπτικης ; Η προτομη του Ρεπουλη απο τον Κωστα Δημητριαδη στο Κρανιδι εχει μεγαλη σημασια για την πολη και για τους επισκεπτες της. Μπορει να ειναι σημειο αναφορας.

Σκεφτομαι αυτα που αναφερει ο Δ Καμιζης για τις περιπετειες της προτομης του Ρεπουλη μεσα σε ενα ξυλινο κιβωτιο στο υπογειο ενος σπιτιου στο Κρανιδι για 6 χρονια και θυμαμαι πως και πιο προσφατα η εικονα (απο τον δρομο) της προτομης ηταν αυτη.Για να μην πουμε δηλαδη για την υποβαθμιση της πλατειας Ρεπουλη και της καταστασης της προτομης μεχρι το 2011 (οπως βλεπετε στην πρωτη φωτογραφια)και τις δρασεις των εθελοντικων ομαδων για τον ευπρεπισμο των πολεων της Ερμιονιδας.

Ξεκιναμε λοιπον με την αναρτηση του Δημητρη Καμιζη που στηριζεται στην διδακτορικη διατριβη της διδάκτορος της Ιστορίας της Τέχνης κας Νικολέτας Τζάνη, για τον γλυπτη Κωστα Δημητριαδη

Σάββατο 27 Αυγούστου 2022

Η ΠΡΟΤΟΜΗ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΕΠΟΥΛΗ ΣΤΟ ΚΡΑΝΙΔΙ ΚΑΙ Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ

Κάτω  ακριβώς από την πλατεία Ηρώων, όπως πολύ καλά γνωρίζετε αγαπητοί συμπατριώτες  , είναι τοποθετημένη  στην ομώνυμη πλατεία Ρέπουλη, η μαρμάρινη προτομή του μεγάλου Κρανιδιώτη πολιτικού Εμμανουήλ Ρέπουλη, στενού συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου και συνδημιουργού της μεγάλης σύγχρονης Ελλάδας.

Για τη ζωή και το έργο του, κατά τη διάρκεια της πρώτης δημοτικής μου θητείας 1999-2002, εκδώσαμε το βιβλίο «Εμμανουήλ Ρέπουλης: Κείμενα». Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αυτού , θρησκευτικά μνημόσυνα αλλά και πολλές τακτικές αναφορές , πιστεύω ότι συνέβαλα στο να φωτιστεί όχι μόνο στον τόπο μας αλλά και πανελλήνια , η σπουδαία προσωπικότητα του μεγάλου αυτού συμπατριώτη μας.

Παρέμεναν μέχρι σήμερα δυστυχώς. αναπάντητα τα ερωτήματα σχετικά με το πότε τοποθετήθηκε η προτομή του στον χώρο αυτό , ποιος την παρήγγειλε και ποιος τη φιλοτέχνησε. Απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα έλαβα πρόσφατα μέσα από το περιεχόμενο της εργασίας της διδάκτορος της Ιστορίας της Τέχνης κας Νικολέτας Τζάνη, με θέμα τη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα γλύπτη Κώστα Δημητριάδη (1879-1943),  η οποία εργασία υποβλήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου το 2012, όταν ήμουν δήμαρχος του Δήμου Ερμιονίδας και στην οποία ταπεινά συνέβαλα κι εγώ ανταποκρινόμενος στο αίτημά της να της χορηγήσω φωτογραφική  και μετρική απεικόνιση της προτομής  και τυχόν άλλες πληροφορίες είχα ζητήσει δε από την ίδια τότε , όταν ολοκληρωθεί αυτή η διατριβή της , να μου αποστείλει αντίγραφο.

Αντίγραφο λοιπόν αυτής της εργασίας των περίπου 1200 σελίδων έλαβα πρόσφατα ηλεκτρονικά , στη γαλλική γλώσσα και επικεντρώνοντας στο κεφάλαιο που αναφέρεται στην προτομή του Εμμανουήλ Ρέπουλη , που και αυτό τελικά ήταν έργο του Κώστα Δημητριάδη , μετά από εμπεριστατωμένη έρευνα της διδάκτορος κας Τζάνη και με αναφορά σε συγκεκριμένες πηγές , μαθαίνουμε τα εξής:

1)    δημιουργός της είναι ο Κώστας Δημητριάδης

2)    η προτομή είχε παραγγελθεί στον γλύπτη ,μετά τον θάνατο του Ρέπουλη το 1924 , από την εφημερίδα «Εστία» , της οποίας ως δημοσιογράφος είχε υπάρξει στενός συνεργάτης και για το σκοπό αυτό είχε κατατεθεί στην Εθνική Τράπεζα το ποσό των 70.000 δραχμών, τα οποία μάλιστα ο γλύπτης φαίνεται να μην τα δέχτηκε , πιθανότατα λόγω της μεγάλης προσωπικότητας του ανθρώπου για τον οποίο έφτιαξε την προτομή. (ο ίδιος γλύπτης  έχει φιλοτεχνήσει αγάλματα και προτομές πολλών μεγάλων ανδρών και γυναικών Ελλήνων και Ευρωπαίων)

3)    η τοποθέτηση και τα αποκαλυπτήρια της προτομής είχαν προγραμματιστεί με πρωτοβουλία της «Εστίας» μάλλον, να γίνουν στα μέσα Μαΐου 1929 , με την παρουσία του ιδίου του Ελευθερίου Βενιζέλου που ήταν τότε και πάλι πρωθυπουργός

4)    δυστυχώς για τον τόπο μας , λόγω των συνθηκών του Εθνικού Διχασμού που επικρατούσαν ακόμη και μετά Μικρασιατική καταστροφή του 1922 , μεταξύ αντιβενιζελικών-βασιλικών και βενιζελικών , πληροφορούμαστε σήμερα ότι στάθηκαν εμπόδιο στην πραγματοποίηση των αποκαλυπτηρίων της προτομής που είχαν προγραμματιστεί , λόγω της άρνησης των τότε τοπικών αρχών του Κρανιδίου , που εμφορούνταν φαίνεται από αντιβενιζελικό πνεύμα και φρόνημα.

5)    Τελικά η προτομή φαίνεται να τοποθετήθηκε το 1935 επί δημαρχίας Μιχαήλ Χάσπαρη και σύμφωνα με δικές μου πληροφορίες από βιώματα και διηγήσεις συμπατριωτών μας που είναι εν ζωή και είχαν ζήσει τα γεγονότα της εποχής ως έφηβοι τότε (  Δημήτρης Αντωνόπουλος , δικηγόρος / Μιχαήλ Κοντοβράκης , κτηματίας ) η προτομή ήταν αποθηκευμένη και φυλασσόταν μέχρι να τοποθετηθεί  σε ξύλινο εμπορευματοκιβώτιο στο υπόγειο της παρακείμενης κατοικίας της οικογένειας Παναγιώτη Λεμπέση , που ήταν βενιζελικού φρονήματος.

Την εποχή αυτή λοιπόν επιβεβαιώνεται ξεκάθαρα ότι ο Εθνικός Διχασμός που έφερε την εθνική μας τραγωδία του 1922 .είχε φτάσει με ένταση και σφοδρότητα μέχρι κι εδώ το Κρανίδι , όπως αργότερα βέβαια το ίδιο επαναλήφθηκε λίγα χρόνια αργότερα με τα γεγονότα του Εμφυλίου Πολέμου αμέσως μετά τη λήξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Ώστε λοιπόν δεν υπήρχε  θέση ούτε για την τοποθέτηση της προτομής αυτού του μεγάλου Κρανιδιώτη Έλληνα πολιτικού , στενού συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου , του οποίου δεν έφταναν η εν ζωή ταλαιπωρίες , αλλά και η προτομή του παρέμεινε για 6 περίπου χρόνια μέσα σε ένα κιβώτιο σε ένα υπόγειο κρανιδιώτικου σπιτιού , στα σκοτεινά…!

Αυτά προς γνώση της ιστορίας και συμμόρφωση…

Στην παρουσίαση αυτή παραθέτω στοιχεία και ντοκουμέντα από την εργασία της κας Τζάνη και ευχαριστώ την κα Λίτσα Αυδούλη , καθηγήτρια γαλλικών , για την ακριβή μετάφραση από τα γαλλικά του συγκεκριμένου κειμένου από τον «Catalogue raisonne , monuments dans l’espace public»

Και συνεχιζω με την αναρτηση του κ Γιαννη Σπετσιωτη

Γαλαξίας κατάσπαρτος μ’ αστέρια μοιάζει η Ιστορία της Ελλάδας μας. Κάποια λαμπρά και φωτεινά στον ξάστερο ουρανό της σηματοδοτούν με το ανέσπερο φως τους τις ένδοξες σελίδες της. Κι άλλα θολά, χλωμά και άτονα στον συννεφιασμένο ουράνιο θόλο σημαδεύουν τις οδυνηρές στιγμές της.

Την επέτειο δυο τέτοιων εκ διαμέτρου αντίθετων γεγονότων καλούμεθα οι πανέλληνες αυτόν τον χρόνο να θυμηθούμε και να τιμήσουμε.

Δύο γεγονότα που η Ελλάδα από τις κορυφές της δόξας οδηγήθηκε και από τα δικά της σφάλματα, στον όλεθρο και την καταστροφή ζώντας τραγικές στιγμές. 

Φέτος λοιπόν, συμπληρώνονται 110 χρόνια από τους νικηφόρους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913 αλλά και 100 χρόνια από την οδυνηρή Μικρασιατική καταστροφή. Τότε, εκείνη τη 10ετία (1912-1922) των αλλεπάλληλων πολέμων και των καταιγιστικών εξελίξεων στο κάλεσμα του χρέους, στις τάξεις του Ελληνικού στρατού κατετάγησαν και τα νεαρά βλαστάρια της γενέτειράς μας

Ορισμένα απ’ τα παιδιά της πολεμώντας γενναία δεν γύρισαν πίσω, χύνοντας το αγιασμένο αίμα τους και σπέρνοντας τα ιερά τους κόκκαλα σε στεριές και θάλασσες για να βάλουν τα θεμέλια μιας καινούργιας ελεύθερης πατρίδας.

Η μάχη του Καλέ – Γκρότο (Μικρά Ασία 23-8-1922)

Η Ερμιόνη για εκείνα τα παλληκάρια της έστησε λαμπρό Ηρώον και χάραξε με ολόχρυσα γράμματα πάνω στο λευκό μάρμαρο τα ηρωικά τους ονόματα για να θυμίζουν στους αιώνες τη θυσία τους.

Για όλους τους ήρωες των Βαλκανικών πολέμων η «Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος», της οποίας πρόεδρος ήταν ο Αθηνών Θεόκλητος και συμμετείχε σ’ αυτή ο αοίδιμος Μητροπολίτης Ύδρας Προκόπιος, με την από 8 Φεβρουαρίου 1913 εγκύκλιό της «Προς τους Σεβασμιωτάτους Ιεράρχας του Κράτους» ανακοίνωνε την απόφασή της

«Περί τελέσεως εν τοις ναοίς του Κράτους την Γ’ Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (Σταυροπροσκυνήσεως) εκάστου έτους, μνημοσύνου των υπέρ της πίστεως και πατρίδος αγωνισαμένων και πεσόντων».

Αυτό συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια και όταν η Ερμιόνη το 1930 έφτιαξε το μνημείο των πεσόντων μετά το μνημόσυνο στην εκκλησία ψαλλόταν η επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώον. Την παρακολουθούσε πλήθος κόσμου και παρευρίσκονταν σ’ αυτή οι συγγενείς των νεκρών. Η συγκίνηση ήταν μεγάλη.

Η αείμνηστη Ανθούλα Λαζαρίδου-Δουρούκου θυμάται τη μητέρα της να θρηνεί, καθώς είχε χάσει τον αδελφό της Κυριάκο Κων/νου Γκολεμά κατά την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ αυτή την τραβούσε για να απομακρυνθούν, καθώς η παιδική ψυχή της δεν άντεχε στη θέα των θλιβερών αυτών εικόνων.

Στις επιμνημόσυνες εκείνες δεήσεις ακούστηκε για πρώτη φορά και ο πολύ γνωστός ύμνος «των κατά γη και θάλασσαν», αγνώστου συνθέτη. Στην Ερμιόνη τον «έφεραν» από την Ύδρα ο αείμνηστος Απόστολος Γκάτσος και ο πατέρας μου Μιχαλάκης Σπετσιώτης, οι οποίοι είχαν δεσμούς με το νησί και τον Μητροπολίτη Προκόπιο Καραμάνο. Τα ύστερα χρόνια στον ύμνο συμπληρώθηκε «των κατά ξηράν, θάλασσαν και αέρα», αφού πια μνημονεύονταν και οι «πεσόντες» ηρωικοί αεροπόροι μας.

Στη συνέχεια θα παρουσιάσουμε ανέκδοτα τεκμήρια των δύο αυτών πολέμων που απέχουν μεταξύ τους λιγότερο από μια 10/ετία και αφορούν την τοπική μας Ιστορία.

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ

α) Οι νεκροί Ερμιονίτες στρατιώτες εκείνων των πολέμων ήσαν:

§  Γκολεμάς Ανάργυρος του Νικολάου ή Αναστασίου: Σκοτώθηκε τον Ιούνιο του 1913 στη μάχη του Μετσόβου.

§  Κατζιλιέρης Ιωάννης του Σπύρου: Πνίγηκε στον Στρυμόνα το 1913.

§  Καρεκλάς Δημήτριος του Παναγιώτου: Σκοτώθηκε στις 20 Ιουνίου 1913 στο Κιλκίς.

§  Νοταράς Γεώργιος του Σταματίου: Απεβίωσε τον Ιούνιο του 1913 στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Φλώρινας.

§  Κιούσης Αντώνιος του Γ.: Ήταν ναύτης και έπεσε κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων.

β) Στην εφημερίδα «Ερμιονική Ηχώ» είναι δημοσιευμένες φωτογραφίες Ερμιονιτών εφέδρων αξιωματικών και στρατιωτών που συμμετείχαν σε εκείνους τους πολέμους ως κληρωτοί και επιστρατευμένοι. Μάλιστα κάποιοι γύρισαν τραυματίες, όπως ο Βασίλειος Δεληγιάννης, ο Δαμιανός Νάκος και άλλοι.

γ) Δημοσιεύουμε το προσωρινό απολυτήριο από τις τάξεις του Στρατού του Ιωάννη Τράκη, πατέρα της κυρίας Ελένης Τράκη.

7ον Σύνταγμα Πεζικού

42ος Λόχος

Προσωρινόν απολυτήριον

Ο στρατιώτης Τράκης Ιωάννης του Νικολάου γεννηθείς εν Ερμιόνη …καταταγείς ως έφεδρος της απογραφής 1907….μεταβαίνει σήμερα εις την εστίαν του δυνάμει της υπ’ αριθμ. 147845/581 εγκυκλίου διαταγής του Υπουργείου των Στρατιωτικών. Ο ειρημένος έλαβε μέρος εις την εκστρατείαν.

Εν Αθήναις τη 6 Νοεμβρίου 1913

Ο Διοικητής του Τάγματος

(Υπογραφή)

δ) Στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913 και σ’ εκείνους που ακολούθησαν έλαβαν μέρος ως ανώτεροι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού και οι απόγονοι της θρυλικής ερμιονίτικης οικογένειας των Μητσαίων Σταμάτης, Αθανάσιος και Κωνσταντίνος, τέταρτη γενιά, παιδιά του Αντώνη Μήτσα, όπως έχουμε γράψει.

ε) Το συγχαρητήριο τηλεγράφημα που απέστειλε ο Δήμαρχος Ερμιόνης Άγγελος Παπαβασιλείου προς τον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο.

Ερμιόνη, Αύγουστος 1913

Εξοχότατον Πρόεδρον,

Κυβερνήσεως Ελευθέριον Βενιζέλον

Αθήνας

Μεθ’ όλων (των)συνδημοτών μου σπεύδω (να) υποβάλλω θερμά και εγκάρδια συγχαρητήρια ευχόμενος να ζήσετε έτη πολλά προς δόξαν της πατρίδος

Δήμαρχος

Άγγελος Παπαβασιλείου

Τέλος, να σημειώσουμε πως ο φόρος αίματος των Βαλκανικών πολέμων ήσαν τριακόσιοι σαράντα έξι (346) αξιωματικοί και εννέα χιλιάδες τετρακόσιοι τριάντα οκτώ (9.438) στρατιώτες.

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

α) Ο Συνταγματάρχης Πυροβολικού Δημήτριος Αμπελάς στο βιβλίο του «Κάθοδος των νεωτέρων Μυρίων» αναφέρει:

«Ο εξ Ερμιονίδος έφεδρος ανθυπίατρος Παπαβασιλείου (πρόκειται για τον αείμνηστο γιατρό της Ερμιόνης Απόστολο Αγγ. Παπαβασιλείου) την προηγηθείσαν νύκτα εις Αλαγιούντ ακόμη, είδεν όνειρον, το οποίον μόλις εξύπνησεν, πριν και έτι αναχωρήσωμεν προς τα υψώματα Κιουτάχειας, όπου εδόθη η  μάχη, αφηγήθη προς τον Ταγματάρχην του Μιχαήλ Χριστόπουλον∙ Ονειρεύθη ότι όλοι μας είχαμεν επιβιβασθεί εις τα πλοία∙ ο Σκρέτας δεν είχεν επιβιβασθεί∙ αλλ’ έμεινεν εις την Ασίαν∙ Εκ του ονείρου ο δε Παπαβασιλείου και ο Χριστόπουλος έμειναν με την εντύπωσιν ότι ο Σκρέτας όστις τότε εξετέλει καθήκοντα γραμματέως του τάγματος, θα φονευθεί∙ και πράγματι κατά την αμέσως επακολουθείσασαν μάχην της Κιουτάχειας ο Σκρέκας εκ των πρώτων εφονεύθη».

Ο σεβαστός μου φίλος Παναγιώτης Πανταζής, Αντιστράτηγος ε.α., επίτιμος υπαρχηγός Γ.Ε.Σ., ο οποίος μου έδωσε το βιβλίο και μου υπέδειξε το σχετικό απόσπασμα, μου εξήγησε ότι: «Η Μεραρχία εκείνη ήταν ανεξάρτητη και βρισκόταν στο βόρειο μέρος της Μ.Α. Μαχόμενη δε κατέβαινε προς τα κάτω με σκοπό να φτάσει στα παράλια και να επιβιβασθεί στα πλοία για να φύγει και να γυρίσει στην Ελλάδα».

Ακούγοντας και διαβάζοντας τα παραπάνω αβίαστα ήρθε στο νου μου η εικόνα του γιατρού μας Απόστολου Παπαβασιλείου∙ ενός ανθρώπου που επί πέντε και πλέον δεκαετίες βοήθησε την κοινωνία της Ερμιόνης αλλά και όλη την επαρχία ώστε να ξεπερνά μικρές και σοβαρές ασθένειες ατομικές ή ομαδικές! Μικρόσωμος, σπιρτόζος μια ιδιαίτερη πράγματι φιγούρα. Τον φαντάζομαι να σηκώνει τα σπινθηροβόλα μάτια του προς τον Ταγματάρχη και με τη βαθιά, κυματιστή φωνή του να αφηγείται το όνειρο.

β)Στους «εξαφανισθέντες» στρατιώτες στη Μικρά Ασία είναι και ο Ερμιονίτης στρατιώτης Αθανάσιος Γεωργίου Παναγιώτου. Ήταν αδελφός του Δημητρίου Γεωργ. Παναγιώτου, που διετέλεσε Πρόεδρος της Κοινότητος Ερμιόνης από 6-6-1921 έως 2-10-1922 και πατέρας της αείμνηστης Άννας Ταγκάλου.

Επίσης κατά την περίοδο της Μικρασιατικής Εκστρατείας 1919 – 1922 και σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα Πεσόντων του Στρατού φέρονται ως νεκροί οι Ερμιονίτες στρατιώτες:

§  Δημήτριος Κωτσάκης του Γεωργίου: Απεβίωσε στις 25 Οκτωβρίου 1922 στο Ουσάκ.

§  Σταμάτης Οικονόμου του Αγγέλου: Απεβίωσε την 1η Φεβρουαρίου 1920 στο Α΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο Διακομηδής.

§  Γεράσιμος Πάλλης του Γεωργίου: Απεβίωσε στις 17 Ιουλίου 1921 στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών. Το όνομά του δεν είναι γραμμένο στο Ηρώον της Ερμιόνης.

§  Δημήτριος Μαρόγιαννης του Αθανασίου: Έπεσε στη μάχη του Σαγγαρίου στις 13 Ιανουαρίου 1921. Το όνομά του είναι εσφαλμένα γραμμένο στο Ηρώον της Ερμιόνης.

Με τις παραπάνω αναφορές αναρωτηθήκαμε για ποιο λόγο έχουμε την υποχρέωση να γιορτάζουμε και να τιμούμε εκείνες τις επετείους; Για ποιο λόγο άραγε πρέπει να συμμετέχουμε ολόψυχα σ’ αυτές;

Η απάντηση δεν είναι αυτονόητη, γιατί έχουμε αφήσει τον χρόνο να ξεθωριάσει τις εικόνες και να τις πάρει από τα μάτια και τη σκέψη μας. Έχουμε τη γνώμη πως ακόμη και στους δύσκολους χρόνους που περνάμε «τα ουσιώδη πρέπει να επαναλαμβάνονται» και να αποτελούν οδοδείκτες της ζωής μας. Η αντικειμενική γνώση των γεγονότων τονώνει την αγάπη προς την πατρίδα και καλλιεργεί την πατριωτική συνείδηση και την εθνική ομοψυχία.

Ειδικότερα φέτος που διανύουμε έναν ακόμη χρόνο μνήμης ενδόξων αλλά και οδυνηρών γεγονότων που καθόρισαν την ιστορική μας διαδρομή αλλά και τις συνθήκες της σημερινής μας κοινωνίας, ας δείξουμε ότι αυτά μας έχουν «γίνει μαθήματα» και ας τα αγγίξουμε με σοβαρότητα, ευαισθησία, υπευθυνότητα και ενότητα.

ΣΗΜ.

1.   Με τους αγαπητούς φίλους και συνεργάτες στον Ερμιονικό Σύνδεσμο κυρίους Γιάννη Ησαΐα και Γιώργο Φασιλή έχουμε ξεκινήσει μεγάλη έρευνα για τα ονόματα των συμπολιτών μας που είναι γραμμένα στο Ηρώον και έπεσαν στους αγώνες της Πατρίδας. Από την έρευνα αυτή δανείσθηκα τα ονόματα των Ερμιονιτών που έπεσαν στους Βαλκανικούς Πολέμους.

2.   Ευχαριστώ την κα Ελένη Τράκη και τον φίλο και ανιψιό του ήρωα Δημ. Μαρόγιαννη κ. Θανάση Α. Μαρόγιαννη για τη συμμετοχή τους στην έρευνα και τις σχετικές πληροφορίες.

Φωτος

1.   Έλληνες αξιωματικοί των πολέμων 1912 – 1913

2.   Η μάχη του Καλέ – Γκρότο (Μικρά Ασία 23-8-1922)

3.   Χάρτης της Νέας Μεγάλης Ελλάδος/Επιχρωματισμένος 50χ63,5 εκ.

«Πώς ο Βενιζέλος ευρήκε την Ελλάδα εις τα 1910 και πώς με τον ηρωισμόν του ελληνικού στρατού και τον πατριωτισμόν του Πανελληνίου την έκαμεν εις τα 1912 – 1913 και εις τα 1920». Λονδίνον, Εσπερία 1920. 

Στην συνεχεια ας δουμε τι πληροφοριες βρηκα μεχρι τωρα (για τον αγνωστο σε εμενα, ομολογω, μεχρι σημερα ,) γλυπτη  Κωνσταντινο Δημητριαδη

Ελια

Βιογραφικό σημείωμα: Ο Κώστας Δημητριάδης ( Στενήμαχος Ανατολικής Ρωμυλίας 1881- Αθήνα 1943) ήταν γλύπτης,
καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και ακαδημαϊκός. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Το 1903 έλαβε την Αβερώφειο υποτροφία και πήγε στο Μόναχο. Τον επόμενο χρόνο έφυγε για το Παρίσι όπου σπούδασε στην Ακαδημία της Grande Chaumiere στο Μονπαρνας(δυστυχως στην Αγγλικη γλωσσα  δεν αναφερεται το ονομα του στους αποφοιτους ενω στην Ελληνικη υπαρχει )και στη Σχολή Καλών Τεχνών. Το 1905 άνοιξε εργαστήρι στο Παρίσι. Αργότερα άνοιξε και δεύτερο εργαστήρι στο Λονδίνο. Το 1924 στους διεθνείς αγώνες στο Παρίσι πήρε το βραβείο γλυπτικής για το έργο του «Ο Δισκοβόλος». Το 1930 επέστρεψε στην Αθήνα και διορίστηκε διευθυντής της ΑΣΚΤ και καθηγητής της γλυπτικής, θέση που διατήρησε ως το θάνατό του. Σ’αυτόν οφείλεται η ίδρυση των πρώτων παραρτημάτων της Σχολής στους Δελφούς, την Ύδρα, τη Μύκονο, ενώ με δική του πρωτοβουλία πραγματοποιήθηκε η ελληνική συμμετοχή στη Biennale της Βενετίας. Το 1936 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και τον επόμενο χρόνο του απονεμήθηκε το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. Συνεργάστηκε επίσης με τους Φωκίωνα Ρώκ και Θωμά Θωμόπουλο για το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα. Παντρεύτηκε πρώτη φορά με πολιτικό γάμο την Angele Monteil το 1908 και χώρισε το 1927. Το 1928 παντρεύτηκε στο Παρίσι με ορθόδοξο γάμο την Σόνια Δ. Μαριέττη.

Ψηφιοποιημενες Συλλογες ΕΛΙΑ  Λουομενη και Χορευτρια 1910 /Η προσπαθεια και ο Ανδρας 1930 /Η κλαιουσα 1930

Η ζωή του

Σπούδασε γλυπτική στο Σχολείο των Τεχνών της Αθήνας (τη μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) με δάσκαλο τον Γεώργιο Βρούτο. Το 1903 έλαβε την Αβερώφειο υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Μόναχο. Τον επόμενο χρόνο, μετακόμισε στο Παρίσι, όπου σπούδασε στην Ακαδημία της Γκραντ Σωμιέρ (Académie de la Grande Chaumière) και στη Σχολή Καλών Τεχνών (École des Beaux-Arts).[7] Το 1905 άνοιξε δικό του εργαστήριο στο Παρίσι, ενώ αργότερα άνοιξε και δεύτερο εργαστήριο στο Λονδίνο.Παντρεύτηκε πρώτη φορά με πολιτικό γάμο τη Γαλλίδα Ανζέλ Μοντέιγ (Angele Monteil) το 1908, αλλά ο γάμος αυτός κατέληξε στο διαζύγιο το 1927. Το 1928 παντρεύτηκε στο Παρίσι, με ορθόδοξο γάμο, τη Σόνια Δ. Μαριέττη.Ο Δισκοβόλος (1927), Λεωφ. Βασ. Κωνσταντίνου, Παναθηναϊκό Στάδιο, Αθήνα

Συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924 στο Παρίσι, όχι σε αθλητικό αγώνισμα αλλά στη γλυπτική, αφού το πρόγραμμα των αγώνων περιελάμβανε και καλλιτεχνικούς αγώνες[8]. Το έργο του Ο δισκοβόλος (Discobole Finlandais) κέρδισε το χρυσό μετάλλιο. Το έργο αυτό σήμερα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη[9], ενώ αντίγραφό του βρίσκεται στην Αθήνα, απέναντι από το Παναθηναϊκό Στάδιο.

Το 1930 επέστρεψε στην Αθήνα και, με παρέμβαση του Ελευθέριου Βενιζέλου, διορίστηκε πρώτος διευθυντής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και καθηγητής της γλυπτικής, θέση που διατήρησε έως το θάνατό του. Σ’ αυτόν οφείλεται η ίδρυση των πρώτων παραρτημάτων της Σχολής στους Δελφούς, την Ύδρα και τη Μύκονο, ενώ με δική του πρωτοβουλία πραγματοποιήθηκε η ελληνική συμμετοχή στην 20ή Μπιενάλε της Βενετίας το 1936[10].

Συνεργάστηκε επίσης με τους καλλιτέχνες Φωκίωνα Ρώκ και Θωμά Θωμόπουλο για το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου στην Πλατεία Συντάγματος της Αθήνας (1932). Το 1936 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1937 τιμήθηκε με το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. Το 1938 συμμετείχε στην Πανελλήνια Έκθεση.

Οι προτομές και τα άλλα δημόσια μνημεία που δημιούργησε ο Δημητριάδης χαρακτηρίζονται ως έργα ρεαλιστικά και δεν διαφέρουν σημαντικά από άλλα έργα της εποχής του. Ωστόσο, το υπόλοιπο έργο του Δημητριάδη, το ιδιωτικό, είναι πολύ επηρεασμένο από το έργο του γάλλου γλύπτη Αύγουστου Ροντέν[7] ως προς την επιλογή και την απόδοση των θεμάτων του. Στο ιδιωτικό του έργο, ο Δημητριάδης έδωσε έμφαση στην κίνηση και το στιγμιαίο και επεξεργάσθηκε την ανθρώπινη ανατομία σε βαθμό που να την κάνει αλληγορικό σύμβολο κατά τα πρότυπα του Ροντέν. Τέτοια έργα του ήταν Οι νικημένοι της ζωής (1905–1914), πολυπρόσωπη εικονογραφική σύνθεση με δώδεκα παραστάσεις που ο γλύπτης δεν ολοκλήρωσε εξαιτίας της κήρυξης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γυναικείος κορμός (1920, Εθνική Πινακοθήκη, έργο 505) και η Χορεύτρια (1920, Εθνική Πινακοθήκη, έργο 1888).

Περισσοτερα

Γλύπτης (Στενήμαχος Ανατ. Ρωμυλίας, 1881- Αθήνα, 28.10.1943). Με σπουδές στην Αθήνα και το Παρίσι φιλοτέχνησε αρκετές προτομές και ανδριάντες με ρεαλιστικό χαρακτήρα.

Dimitriadis

Το 1885 μετά την προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας στη βουλγαρική Ηγεμονία,  η οικογένεια του Δημητριάδη κατέφυγε στην Αθήνα και ο ίδιος άρχισε τις σπουδές του στο Σχολείο Καλών Τεχνών (την μετέπειτα Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών), με καθηγητή τον Γ. Βρούτο.

Το 1903 βραβεύτηκε στον Αβερώφειο διαγωνισμό και κέρδισε υποτροφία για το Μόναχο, με μεγάλη ωστόσο επιμονή ο ίδιος επέλεξε να πάει το 1904 στο Παρίσι.  Το 1905 άνοιξε δικό του εργαστήριο στο Παρίσι, ενώ αργότερα ο 1911 άνοιξε και δεύτερο εργαστήριο στο Λονδίνο. Το 1920 του προσφέρθηκε η θέση του υποδιευθυντή στην Καλλιτεχνική Σχολή του Πολυτεχνείου. Το έργο του Δισκοβόλος κέρδισε το 1924 το α’ βραβείο στους Ολυμπιακούς αγώνες που διοργανώθηκαν στη Γαλλία (το αντίγραφό του βρίσκεται στην Αθήνα, απέναντι από το Παναθηναϊκό Στάδιο). Το 1926 τιμήθηκε στη Γαλλία με τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής. Το 1930 επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα και διορίστηκε – με παρέμβαση του Ελευθέριου Βενιζέλου – Διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών και καθηγητής του Εργαστηρίου Γλυπτικής ως το θάνατό του. Συνεργάστηκε με τους καλλιτέχνες Φωκίωνα Ρωκ και Θωμά Θωμόπουλο για το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στην Πλατεία Συντάγματος της Αθήνας, το 1932. Το 1936 εκλέχτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της Γλυπτικής, ενώ το 1927 είχε τιμηθεί και με το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών.  Η συμπεριφορά του είχε γίνει αιτία πολλών επικρίσεων από την πλευρά των Ελλήνων καλλιτεχνών. Από τα υπόλοιπα έργα του ενδεικτικά αναφέρουμε:

Δίλημμα Η σκεπτομενος(πριν από το 1905),

Μνημείο της Ελευθερίας στην Αγία Λαύρα στα Καλάβρυτα,

1949 ο ανδριάντας του Μωχάμετ Άλη (πατερα του Ιμπραημ)στην Καβάλα,

ο ανδριάντας του Χρυσοστόμου Σμύρνης στην Αθήνα, πίσω από τη Μητρόπολη Αθηνών

 

 

Οι προτομές και τα άλλα δημόσια μνημεία του Δημητριάδη χαρακτηρίζονται ως έργα ρεαλιστικά. Ωστόσο, στο ιδιωτικό του έργο, επηρεασμένος από το έργο του γάλλου γλύπτη Αύγουστου Ροντέν, έδωσε έμφαση στην κίνηση και το στιγμιαίο και ενδιαφέρθηκε για μια ντελικάτη πλαστικότητα ιμπρεσιονιστικής χροιάς.

ΠΗΓΕΣ

Λυδάκης Στ., Οι Έλληνες Γλύπτες, τ.5: Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, Αθήνα, Μέλισσα, 1981, σ. 314.

Χρήστου Χρύσανθος, Κουμβακάλη-Αναστασιάδη Μυρτώ, Νεοελληνική Γλυπτική 1800-1940, Εμπορική Τράπεζα, Αθήνα 1982, σ. 223-224.

Πηγή εικόνας: «Δημητριάδης Κωνσταντίνος», Νεοελληνική Εικονιστική Προσωπογραφία, Πανδέκτης, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/59614 [τελευταία πρόσβαση 13/2/2019]

Εργα του Κωστα Δημητριαδη 

Καθιστος Ανδρας Δημητριάδης ΚωνσταντίνοςΗ κλαιουσα Δημητριάδης Κωνσταντίνος

Προτομή του Κωστή Παλαμά, από τη συλλογή του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός

Εθνικη Πινακοθηκη

“Εις τα όνειρα τα αγνοηθέντα και ηττηθέντα” (1909), Γλύπτης: Κωνσταντίνος Δημητριάδης (1879-1943),
Μάρμαρο , 92 x 118 x 75 εκ. Από την ενότητα «Οι νικημένοι της ζωής» Εθνική Πινακοθήκη

No photo description available.

O Δισκοβολος (πρωτοτυπο)στο Randall’s Island στην Νεα Υορκη οπου τοποθετηθηκε το 1999 μετα την αποκατασταση του απο ζημιες που ειχε παθει στην προηγουμενη θεση του στο Σεντραλ Παρκ (εγκαινια 21 Μαιου 1926)Ο Ευριπιδης Κεχαγιας ομογενης Ελληνοαμερικανος  αγορασε και δωρισε στην πολη της Ν Υορκης το αγαλμα.Πηγη

Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη

Στις 25 Μαρτιου του  1932 πραγματοποιήθηκαν από την Κυβέρνηση του Ανδρέα Μιχαλακοπούλου, τα αποκαλυπτήρια του «Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη» στη (σημερινή) Βουλή ή αλλιώς, στην πλατεία μπροστά στα Παλαιά Ανάκτορα.

Στην αποκάλυψη του γλυπτού όμως, οι αντιδράσεις όχι απλά δεν ήταν θετικές, αλλά ήταν οι χείριστες δυνατές, με πολλούς να κάνουν λόγο για ένα «τέρας» και άλλους να μην διστάζουν να πουν, «χαλάλι τα λεφτά που κόστισε, βάλτε του δυναμίτη και ανατινάξτε το». Ναι, μιλάμε για το ίδιο γλυπτό στο «Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη» στη Βουλή που γνωρίζουμε όλοι.Το 1926 λοιπόν, αποφασίστηκε να προκηρυχθεί ένας διαγωνισμός «διά την υποβολήν μελέτης ανεγέρσεως τάφου Αγνώστου Στρατιώτου εις την έμπροσθεν των Παλαιών Ανακτόρων Πλατείαν, καταλλήλος προς τούτο διαρρυθμιζομένην».

Τρία χρόνια μετά, το 1929, ξεκίνησε το έργο, ωστόσο μέχρι την υλοποίησή του, το 1932 πέρασε από πολλά κύματα. Υπήρξαν πολλές διαφωνίες μεταξύ των πολιτικώνκαλλιτεχνώνεπιστημόνων και γενικότερα επιφανών της αθηναϊκής κοινωνίας.

Η πρώτη διαφωνία αφορούσε το μέρος που θα τοποθετούνταν το μνημείο. Η σημερινή του τοποθεσία ήταν και η τελική επιλογή, ο χώρος ανάμεσα στη Βουλή και την Πλατεία Συντάγματος. Μια απόφαση η οποία επικυρώθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που είδε κάπως σαν σημαδιακή.

Εκείνη την περίοδο τα Παλαιά Ανάκτορα μετατρεπόντουσαν στη Νέα Βουλή και η τοποθέτηση του μνημείου ήταν και συμβολική, καθώς το πνεύμα των ημερών όριζε: «Η σύγχρονη δημοκρατία έχει ως βάση της τις θυσίες
των Ελλήνων στρατιωτών»!

Βέβαια, οι διαφωνίες δεν σταμάτησαν εκεί. Στη συνέχεια υπήρξε έντονη διαφωνία του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Λαζαρίδη και του γλύπτη Θωμόπουλου για τη μορφή του γλυπτού. Το πρώτο σχέδιο όριζε μια αναπαράσταση της γιγαντομαχίας και ένα γλυπτό Αγγέλου, που συμβολικά φροντίζει τον πεσμένο Έλληνα στρατιώτη.

Ο γλύπτης Θωμόπουλος όμως αντικαταστάθηκε από τον Φωκίωνα Ροκ, ο οποίος ακολούθησε απλή, λιτή, «καθαρή γραμμή»: Το έργο του απεικονίζει έναν νεκρό οπλίτη που φορά κράνος και στα χέρια του κρατά ασπίδα. Αυτό που γνωρίζουμε όλοι…

Στη θέα του όμως, οι αντιδράσεις του κόσμου όχι απλά δεν ήταν καλές, αλλά για να καταλάβετε το μέγεθος, το Σωματείο Ελλήνων Γλυπτών αποκάλεσε το έργο «ανοσιούργημα εις βάρος της ελληνικής τέχνης».

Η εφημερίδα τα «Αθηναϊκά Νέα» ήταν ακόμα πιο επιθετική και έγραψε στο πρωτοσέλιδο της: «Ο Άγνωστος Στρατιώτης. Πώς εγεννήθη το τέρας», ενώ πολλοί πρότειναν ακόμα και την… ανατίναξη του γλυπτού. Κάτι που -ευτυχώς- δεν εισακούστηκε.

2

Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν κανονικά και μάλιστα υπήρξαν 21 κανονιοβολισμοί από τον Λυκαβηττό, ενώ είχαν φωταγωγηθεί τα σημαντικότερα αρχαία μνημεία της πόλης.

Την ίδια μέρα πάντως, το ΚΚΕ επιχείρησε να οργανώσει αντι-πολεμική διαμαρτυρία, αλλά οι προσπάθειες ανεκόπηκαν απότομα και συνελήφθησαν «προληπτικά» 75 άτομα.

* Με πληροφορίες από τη mixanitouxronou..

** Η φωτογραφία με το πρωτοσέλιδο των «Αθηναϊκών Νέων» είναι από τη «Μηχανή του Χρόνου».

Αγνωστος Στρατιωτης

Το έργο είναι ένα ανάλημμα σχήματος Π από λαξευμένους πωρόλιθους μεγάλων διαστάσεων. Το γλυπτό βρίσκεται στο βάθος και κεντρικά του όλου έργου. Αριστερά και δεξιά υπάρχουν δύο πλευρικές κλίμακες ενώ στο κέντρο υπάρχει ένας τάφος σε παραλληλόγραμμο πλαίσιο και ανυψωμένος. Οι μνημειώδεις κλίμακες είναι διακοσμητικές, καθώς τα σκαλοπάτια τους προορίζονταν για θεωρεία κατά τη διάρκεια τελετών. Το γλυπτό παριστάνει μια γυμνή ανδρική μορφή ενός νεκρού πολεμιστή ξαπλωμένη σε κάποια έξαρση του εδάφους. Ο νεκρός πολεμιστής στο αριστερό χέρι κρατάει κυκλική ασπίδα, στο κεφάλι φοράει αρχαίο κράνος με το πρόσωπο γυρισμένο από τα πλάγια να θυμίζει αρχαίο νόμισμα. Η απόδοση του σώματος του νεκρού από τον καλλιτέχνη δίνει την εντύπωση στο θεατή ότι ο Άγνωστος Στρατιώτης αναπαύεται ζωντανός, έτοιμος να σηκωθεί.

Αριστερά και δεξιά της παράστασης έχουν χαραχτεί φράσεις από το έργο του ΘουκυδίδηΜΙΑ ΚΛΙΝΗ ΚΕΝΗ ΦΕΡΕΤΑΙ ΕΣΤΡΩΜΕΝΗ ΤΩΝ ΑΦΑΝΩΝ από την περιγραφή της ταφικής τελετής πριν την εκφώνηση του Επιταφίου του Περικλή (2.34) αριστερά και στα δεξιά ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ από τον επιτάφιο (2.43). Στο μέσο του κενοταφίου χαράχτηκε με μικρότερα γράμματα η φράση: ΕΙΣ ΑΦΑΝΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ. Τον τοίχο περιβάλλουν εκατέρωθεν πελεκημένοι πωρόλιθοι όπου είναι χαραγμένα, κατά ενότητες, τα ονόματα τόπων που έδωσε πολύνεκρες μάχες ο ελληνικός στρατός στην νεότερη ιστορία. Τα υπόλοιπα καλλιτεχνικά στοιχεία του μνημείου συμπλήρωσε ο καθηγητής γλυπτικής Κώστας Δημητριάδης (γλύπτης). Με την δημιουργία του γλυπτού διαμορφώθηκε και όλος ο χώρος της πλατείας μπροστά από την Βουλή, δίνοντας έτσι στο έργο μνημειακό χαρακτήρα σε όλο τον χώρο της πλατείας που κατασκευάστηκε. Το έργο παρουσίασε, ωστόσο, πολλές καθυστερήσεις λόγω των χωματουργικών εργασιών και εξαιτίας της υψομετρικής διαφοράς αλλά και λόγω της δυσκολίας της επεξεργασίας του πωρόλιθου. Ειδικοί τεχνίτες ήρθαν από την Γαλλία το οποίο και ανέβασε το κόστος της κατασκευής δημιουργώντας πολλά αρνητικά σχόλια.

ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Η Επιλογή του Γλύπτη

 

Θωμάς Θωμόπουλος

Ο αρχιτέκτονας Εμμανουήλ Λαζαρίδπς είχε αρχικά συνεργαστεί με τον γλύπτη Θω­μά Θωμόπουλο, ο οποίος είχε προτείνει ως κεντρικό γλυπτό του μνημείου παράσταση γιγαντομαχίας, «ο άγνωστος στρατιώτης πίπτει και η Ελλάς στοργικά τον παραλαμβάνει δια την αιωνιότητα» [10], το οποίο και υπήρχε στο προσχέδιο που παρουσιάστηκε για την προκήρυξη του διαγωνισμού.

Όταν αποφασίστηκε η πραγματοποίηση του έργου, ο αρχιτέκτονας Λαζαρίδης, τον οποίον η επιτροπή επίβλεψης του μνημείου είχε ορίσει ως «επιβλέποντα πασών εργασιών» δίνοντας του τη δυνατότητα να επιλέγει ως βοηθούς του άλλους γλύπτες ή αρχιτέκτονες, παραμέρισε τον Θωμόπουλο, πιθανόν λόγω χρηματικής ασυμφωνίας. Η αντικατάσταση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους κύκλους των καλλιτεχνών.

Στη συνέχεια ο Θωμόπουλος εξάντλησε κάθε περιθώριο για την αποκατάστασή του στην θέση του γλύπτη αλλά στην όγδοη συνεδρίαση στις 17 Δεκεμβρίου 1930 η επιτροπή ενέκρινε νέα πρόταση, αυτή του «οπλίτη εκτάδην κειμένου», την οποία χαρακτήρισε περισσότερο ταιριαστή, επειδή προσδίδει ηρεμία και απλότητα. Κατά συνέπεια, ο γλύπτης Θωμόπουλος αντικαταστάθηκε από τον γλύπτη Φωκίωνα Ρωκ[11]. Ο Ρωκ είχε αποφοιτήσει από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών το 1925 (πτυχίο πλαστικής) και στη συνέχεια φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού και στην Ακαδημία Ζυλιόρ. Είχε επιστρέψει πρόσφατα από την Γαλλία και είχε αναλάβει τη θέση του εφόρου της Συλλογής Γλυπτικής της Σχολής Καλών Τεχνών όπου και δίδασκε πλαστική [12]. Η επιτροπή συμφώνησε ομόφωνα με αυτή τη μεταβολή, που έγινε ύστερα από πρόταση του ίδιου του βραβευμένου αρχιτέκτονα.

 

Περιγραφή Έργου – Περιγραφή Γενικής Αρχιτεκτονικής

 

Το έργο είναι ουσιαστικά ένα ανάλημμα σχήματος Π από λαξευμένους πωρόλιθους μεγάλων διαστάσεων. Το γλυπτό βρίσκεται στο βάθος και κεντρικά του όλου έργου. Δεξιά και αριστερά του υπάρχουν δύο μεγάλες πλευρικές κλίμακες. Στο κέντρο ημικυκλίου, το οποίο είναι ανυψωμένο από το γύρω πλακόστρωτο, υπάρχει ένας κενός τάφος («κλίνη κενή»). Σε διάφορα σημεία των τοίχων υπάρχουν τοποθετημένες 16 ορειχάλκινες ασπίδες που εξυμνούν τη θυσία και την ανδρεία (πολεμικός σταυρός, τριήρης, βους κλπ.).

 

To Γλυπτό

 

Ο γλύπτης Φ. Ρωκ. Ελαιογραφία του Π. Βυζάντιου. Δεκαετία του 1920.

To γλυπτό που κοσμεί το κέντρο του μνημείου είναι ένα έργο δοσμένο σε ταπεινό ανάγλυφο, το οποίο χαρακτηρίζεται από τπν απλότητα της αναπαράστασής του. Σε ένα παραλληλόγραμμο πλαίσιο – αναφορά σε σαρκοφάγο – παριστάνεται μια γυμνή ανδρική μορφή ξαπλωμένη σε κάποια έξαρση του εδάφους, με τα πόδια και το κεφάλι λίγο χαμηλότερα. Στο αριστερό χέρι ο νεκρός πολεμιστής κρατάει μια κυκλική ασπίδα, ενώ το δεξί χέρι είναι απλωμένο χαμηλότερα από το ύψος του εξάρματος, στο οποίο στηρίζεται ο κορμός. Στο κεφάλι του φοράει αρχαίο κράνος και το πρόσωπο έχει δοθεί από τα πλάγια με έναν τρόπο που θυμίζει αρχαία νομίσματα. Το έργο βασίζεται ουσιαστικό σε μια σειρά από καμπυλόγραμμα θέματα που αλληλοσυμπληρώνονται, όπως το κράνος και το δεξί χέρι που απαντά στην ασπίδα, η συγκρατημένη και ήρεμη απόδοση του στήθους, στοιχεία που επιβάλουν μια περισσότερο αρμονική φωνή στο σύνολο. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο καλλιτέχνης απέφυγε εντελώς τα οριζόντια στατικά θέματα, ενώ συνδύασε ρεαλιστικές λεπτομέρειες στο χέρι και το πόδι με ιδεαλιστικές διατυπώσεις στο σώμα, με συνέπεια να τονίζονται τα επικαιρικά, όσο και τα διαχρονικά στοιχεία, κατεύθυνση προς την οποία αποβλέπει και η γυμνότητα του σώματος και η απόδοση του προσώπου. Έτσι, ο θεατής έχει την εντύπωση ότι ο καλλιτέχνης αποδίδει τον άγνωστα στρατιώτη όχι νεκρό αλλά ζωντανό να αναπαύεται και έτοιμο να σηκωθεί και να αντιμετωπίσει τον εχθρό.

Το έργο διακρίνεται για την εσωτερικότητα της πλαστικής του γλώσσας, την πυκνότητα και την ασφάλεια των διατυπώσεών της. Έτσι, το θέμα κερδίζει μία πραγματικό πλούσια εκφραστική φωνή, χωρίς φτηνή ρητορεία, επιφανειακή φιλολογία ή θεατρικότητα, με μόνο τη λιτότητα και τη δύναμη των μορφών του, την ειλικρίνεια και την πειστικότητα του συνόλου [13]. Το έργο θεωρείται ότι είναι εμπνευσμένο από τα αρχαϊκά αγάλματα των αετωμάτων του ναού της Αθηνάς Αφαίας στην Αίγινα[14].

Παρα πολυ καλη δημοσιευση πιο κατω σας συνιστω να την διαβασετε.

Ο Στενημαχίτης γλύπτης Κωνσταντίνος Θ. Δημητριάδης και ο ανδριάντας του Χρυσοστόμου Σμύρνης στη Δράμα.

Η περιπέτεια μια ανάθεσης  της Νικολετα Τζανη PDF

 

Η ΕΠΟΝ και η Σχολή Καλών Τεχνών στα χρόνια της Κατοχής 

Ο Δημητριαδης πεθανε Οκτωβρη του 1943 , Στην συνεχεια  ανελαβε ως διευθύνων ο Επαµεινώνδας Θωµόπουλος. Ο Θωµόπουλος, το 1944, µετά τη δηµοσίευση του νόµου που µεταβίβαζε την αρµοδιότητα της εκλογής του διευθυντή της Σχολής στο Σύλλογο των Διδασκόντων, αναλαµβάνει τη διεύθυνση ώς το 1948.Πηγη

Ο Τομπρος που αναφερεται στο πιο κατω αποσπασμα σαν «διευθυντης» ηταν πριν την κατοχη προστατευομενος  του Μεταξα και με παρέμβαση του μεταξικού καθεστώτος, διορίσθηκε καθηγητής της γλυπτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών το 1938 και την ίδια χρονιά, πάλι με την υποστήριξη της δικτατορίας του Μεταξά, εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας .Τον Απριλιο του 1943 διορίστηκε διευθυντής Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας της διορισμενης απο τους Γερμανους  κατοχικης κυβερνησης Ραλλη.(Απριλιος 1943-Οκτωβριος 1944)

Αυτου που ιδρυσε τα ταγματα ασφαλειας Ταγματασφαλίτες, Ταγματαλήτες, Γερμανοράλληδες ή Γερμανοτσολιάδες, (πατερα του πρωθυπουργου της ΝΔ  1980-1981 Γεωργιου Ραλλη.δεξιος αλλα καμμια σχεση με τον πατερα του)ο οποίος, μετά την απελευθέρωση, καταδικάστηκε στη δίκη των δοσιλόγων σε ισόβια κάθειρξη για συνεργασία με τους κατακτητές και πέθανε στην φυλακή το 1946.

Η διαδήλωση της 5ης του Μάρτη 1943

Οταν η απόφαση της πολιτικής επιστράτευσης πάρθηκε απ’ τους Γερμανούς κι ήταν έτοιμη για υλοποίηση, το Πολυτεχνείο και η Σχολή μας ξεσηκώθηκαν. Ζυμώσεις, ομιλίες μέσα στις τάξεις για το τι μας περιμένει, έβραζε ο τόπος. Καλέσαμε τότε σε γενική συνέλευση σπουδαστές και καθηγητές. Μίλησα εγώ, μίλησε κι ο Βακιρτζής. Ζητήσαμε από τους καθηγητές να μας συμπαρασταθούν, να κλείσει η Σχολή, ώστε να κατεβούμε όλοι στη διαδήλωση, που ήτανε να γίνει την άλλη μέρα. Εκείνοι, και κυρίως ο διευθυντής, ο Τόμπρος, μας απάντησαν ότι αυτά είναι διαδόσεις για να δημιουργηθεί αναταραχή, οι συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες, και να κοιτάζουμε τις σπουδές μας και τίποτ’ άλλο. Μας είπαν ακόμα ότι αυτά είναι αναρχικές ιδέες, που αυτοί δεν μπορούν να συμμεριστούν. Εμείς τους αντικρούσαμε ότι έχουμε πληροφορίες θετικές: Στην Αθήνα ζούμε, τους είπαμε, εδώ ο τόπος βοά. Εξάλλου η επιστράτευση έγινε κιόλας σε άλλες κατεχόμενες χώρες. Η διαδήλωση τελικά έγινε, κατεβήκαμε στους δρόμους και οι Γερμανοί, τρομαγμένοι απ’ το τεράστιο πλήθος, ανακάλεσαν την απόφασή τους. Η διαδήλωση ήταν μεγαλειώδης, μαχητική όσο δεν παίρνει, χύθηκε πολύ αίμα, πολλοί οι νεκροί και πλήθος οι τραυματίες.

Ραλλης (δεξια) και Τσολακογλου (αριστερα) ορκιζουν ταγματαλητες στον αγνωστο στρατιωτη.

Ο όρκος του ταγματασφαλίτη

Ορκίζομαι εις τον Θεόν τον άγιον τούτον όρκον, ότι

θα υπακούω απολύτως εις τας διαταγάς του ανωτάτου αρχηγού του γερμανικού στρατού Αδόλφου Χίτλερ.

Θα εκτελώ πιστώς απάσας τας ανατεθησομένας μοι υπηρεσίας και

θα υπακούω άνευ όρων εις τας διαταγάς των ανωτέρων μου.

Γνωρίζω καλώς ότι διά μιαν αντίρρησιν εναντίον των υποχρεώσεών μου, τας οποίας διά του παρόντος αναλαμβάνω, θέλω τιμωρηθή παρά των γερμανικών στρατιωτικών νόμων.